W każdym domu znajdziemy dziesiątki urządzeń RTV i AGD. Jeśli się zużyją, generujemy tzw. elektrośmieci. Nic dziwnego, że korzystamy z wielu rozwiązań i dobrodziejstw nowych technologii, skoro ułatwiają nam one codzienne życie i są do niego po prostu potrzebne. Lodówki, kuchenki, płyty gazowe, odkurzacze, laptopy czy drukarki. To tylko przykład kilku urządzeń elektronicznych, które znajdują się w każdym domu. Codziennie eksploatowane urządzenia z czasem mogą odmówić posłuszeństwa. Jeśli nie da się ich naprawić, jedynym wyjściem w takim przypadku jest pozbycie się ich. Sprzętu działającego na energię elektryczną nie należy jednak wyrzucać tak jak pozostałe odpady. Co zatem robić z elektrośmieciami i bateriami? Gdzie je oddawać i dlaczego warto to robić?
Czym są elektrośmieci?
ZSEE, czyli zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny potocznie zwane elektrośmieciami, to urządzenia, które uległy trwałemu uszkodzeniu i nie można ich już naprawić. Są to też sprzęty działające na prąd lub baterie, których właściciel po prostu nie potrzebuje. Mówiąc o ZSEE mówimy o każdym urządzeniu działającym na energię elektryczną czy baterie. Można więc zaliczyć do nich m.in. komputery PC, monitory, smartfony, ekspresy do kawy, żarówki, narzędzia elektryczne czy same baterie.
Jakie grupy produktowe możemy wyróżnić mówiąc o elektrośmieciach?
Elektrośmieci segregowane są w taki sam sposób jak makulatura, plastik, szkło czy śmieci biodegradowalne.Aby elektrośmieci były biodegradowalne poprawnie i w sposób niezagrażający środowisku, śmieci elektryczne podzielono na 10 głównych grup. Do każdej z grupy zaliczają się poszczególne rodzaje urządzeń. Jak więdz grupujemy popsute lub zużyte ZSEE?
- Pierwszą grupą elektroodpadów ZSEE są wielkogabarytowe urządzenia AGD. Jak sama nazwa mówi, są to duże urządzenia takie jak np. lodówki, pralki, zmywarki, piekarniki, klimatyzatory czy zamrażarki.
- Małogabarytowe urządzenia AGD są drugą grupą. Mowa tutaj o urządzeniach o mniejszych rozmiarach, a w ich skład wchodzą m.in. miksery, żelazka, tostery, golarki czy wagi.
- Trzecią grupą są urządzenia teleinformatyczne i telekomunikacyjne. Można się domyśleć, że chodzi tutaj m.in. o routery, faksy, telefony stacjonarne, komputery, laptopy, smartfony czy drukarki.
- Kolejną grupą są urządzenia RTV, czyli m.in. telewizory, kamery, odtwarzacze wideo, wzmacniacze czy sprzęty hi-fi.
- Urządzenia oświetleniowe, czyli np. żarówki, świetlówki, energooszczędne żarówki, lampy czy żyrandole.
- Następną grupą są narzędzia elektryczne i elektroniczne. Do tego grona możemy zaliczyć m.in. wiertarki, tarcze do drewna czy metalu, migomaty czy kosiarki.
- Siódma grupa to urządzenia sportowe, gadżety i zabawki. Tutaj możemy wymienić np. gry komputerowe, różnego rodzaju urządzenia do monitorowania aktywności fizycznej czy samochody zdalnie sterowane.
- Do elektroodpadów ZSEE zaliczają się także przyrządy medyczne, np. takie jak urządzenia do radioterapii, wentylacji płuc itp.
- Przyrządy kontrolujące czyli czujniki dymu, regulatory ciepła, różnego rodzaju panele kontrolne czy termostaty.
- Ostatnią grupą są automaty z jedzeniem, napojami czy bankomaty.
Gdzie można oddawać ZSEE?
Wyrzucanie elektrośmieci nie wygląda tak samo jak w przypadku zwykłych odpadów, które zabierane są przez odpowiednie służby. Wszelkie zużyte sprzęty elektryczne i elektroniczne, które zostały wyżej opisane w grupach należy przekazywać do specjalnych punktów zbierania. Jeśli chodzi o urządzenia o większym gabarycie bardzo często istnieje opcję bezpłatnego odbioru zepsutego lub zużytego sprzętu z miejsca zamieszkania. Elektrośmieci trafiają do specjalnego miejsca utylizacji.
Bardzo często zdarza się tak, że sklepy elektroniczne przyjmują od swoich klientów zużyte urządzenia. Podczas zakupy nowej lodówki czy pralki możemy zostawić tą którą wymieniamy. Sklepy w zamian za pozostawienie starego urządzenia często też naliczają niewielką obniżkę ceny. Teoretycznie w każdym sklepie oferującym urządzenia elektryczne powinien znajdować się pojemnik, do którego możemy włożyć zużyte baterie czy małe urządzenia.
Dlaczego warto oddawać ZSEE w wyznaczone na to miejsca?
W każdym rodzaju urządzenia elektronicznego znajdują się szkodliwe i toksyczne substancje, które w klasycznym procesie spalania śmieci dostają się do atmosfery. Segregując elektrośmieci jesteśmy pewni, że wszystkie materiały poddawane są obróbce mechanicznej i separacji fizycznej. Proces ten polega na ręcznym demontażu całego urządzenia, a poszczególne odpady, które pozostały po rozbiórce tego właśnie elektrośmiecia (metal, plastik, szkło, drewno itp.) podlegają segregacji.
Najważniejszą kwestią w recyklingu tego typu śmieci jest fakt, że poszczególne urządzenia mogą zostać wykorzystane ponownie. Dzięki temu producenci nie muszą od nowa produkować tych samych elementów, co ogranicza przedostawanie się do atmosfery dodatkowych toksycznych substancji. Zakłady zajmujące się recyklingiem elektrośmieci stosują metody, dzięki którym np. telewizor, kuchenka mikrofalowa czy monitor może zostać użyty w innym celu.
